بورس تهران بررسی کرد: مهم‌ترین اقدامات بورس‌های جهانی برای استفاده از فرصت رمزارزها
پتانسیل بالای بلاکچین و افزایش استقبال سرمایه‌گذاران از رمزارزها موجب شده تا بورس‌های اوراق بهادار دنیا به دنبال استفاده از فرصت‌های جدید این حوزه باشند.
تریبون اقتصاد_رشد 500 برابری ارزش بازار رمزارزها در یک دهه و افزایش 27 برابری سرمایه‌گذاران این حوزه در هفت سال، موجب شده تا بورس‌های جهانی به دنبال استفاده از فرصت رمزارزها باشند. راه‌اندازی قراردادهای آتی و اختیار معامله، ارائه صندوق‌های قابل معامله و اوراق قرضه دیجیتال از جمله اقدامات انجام شده در بازارهای سهام دنیا است. درست برخلاف ایران که رگولاتور بیشتر به دنبال محدودسازی این بازار است.
به گزارش دیجیاتو، پتانسیل بالای فناوری بلاکچین و افزایش استقبال سرمایه‌گذاران از رمزارزها موجب شده تا بورس‌های اوراق بهادار دنیا به دنبال استفاده از فرصت‌های جدید این حوزه باشند. حتی کارگزاری‌های بورسی با سرمایه‌گذاری‌های چند صد میلیون دلاری روی صرافی‌های رمزارزی، در تلاش هستند تا عقب نمانند.
اما در ایران شاهد عقب‌گردی عجیب در این حوزه هستیم و بیش از دو هفته است که درگاه خرید صرافی‌های ایرانی مسدود شده است. بانک مرکزی هم پاسخ شفافی درباره این تصمیم خود نمی‌دهد و تنها با ارائه یک بخشنامه اعلام کرده صرافی‌های ارز دیجیتال باید خدمات پرداخت را بدون واسطه از بانک‌ها یا PSPها دریافت کنند.
به تازگی مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران در گزارشی به بررسی پدیده ظهور رمزارزها و دارایی‌ها، فرصت‌ها و چالش‌های آن برای بورس‌های اوراق بهادار پرداخته است. گزارشی که نشان می‌دهد کشورهای دنیا نه تنها برخورد سلبی با ارزهای دیجیتال ندارند، بلکه به دنبال بهره‌مندی از مزایای آنها نیز هستند.
یکی از علت‌های آن این است که در یک دهه گذشته ارزش بازارهای سهام دنیا دو برابر شده، اما ارزش بازار رمزارزها رشد 500 برابری داشته است. تعداد سرمایه‌گذاران این حوزه نیز طی 7 سال، 27 برابر شده است.
بورس‌های اوراق بهادار اقدامات توسعه‌ای متعددی برای بهره‌گیری از فضای جدید رمزارزها انجام داده‌اند که مهم‌ترین آنها به ترتیب تاریخ وقوع به شرح زیر است:
تبدیل بیت کوین به یک دارایی قابل سرمایه‌گذاری
قراردادهای آتی بیت کوین که در سال 2017 توسط بورس شیکاگو راه‌اندازی شد به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران امکان دادند تا بتوانند ریسک ناشی از نوسان‌های قیمتی بیت کوین را مدیریت کنند. این اتفاق به معنی تبدیل بیت کوین از یک دارایی حاشیه‌ای به یک دارایی قابل سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران حقوقی بزرگ بود.
پس از قراردادهای آتی، بورس شیکاگو در سال 2020 میلادی قراردادهای اختیار معامله بیت کوین را وارد بازار کرد. اختیار معامله به زبان ساده، قراردادی است که بین یک خریدار و فروشنده بسته می‌شود. طبق این قرارداد، خریدار حق یا اختیار خرید یا فروش یک ارز را در زمان و قیمتی از پیش تعیین‌شده دارد. این قرارداد الزام یا تعهدی برای خریدار به وجود نمی‌آورد.
اسناد قابل معامله مبتنی بر بیت‌کوین نیز برای اولین بار در دویچه بورس آلمان در دسترس قرار گرفت و به سرمایه‌گذاران امکان داد تا به طور غیرمستقیم در بازار رمزارزها سرمایه‌گذاری کنند. افراد با خرید این اسناد می‌توانند بازدهی حاصل از بیت کوین را کسب کنند.
بورس‌های تورنتو کانادا، سوئیس، هنگ کنگ و فرانکفورت در حوزه صندوق‌های قابل معامله بیت کوین فعال هستند. به طور مثال در حال حاضر 206 صندوق قابل معامله برای انواع رمزارزها در بورس سوئیس فعال است.
کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا نیز دی ماه سال گذشته مجوز تأسیس صندوق‌های ETF بیت کوین را تصویب کرد.
راه‌اندازی اولین بورس دیجیتال دنیا
اولین بورس دیجیتال دنیا با نام بورس دیجیتال سوئیس (SDX) در سال 2018 میلادی تأسیس شد. این بورس دیجیتال بر بستر دفتر کل توزیع‌شده از نوع بلاکچین فعال است و تنها دارایی‌های دیجیتال در آن معامله می‌شوند. این بورس دارای دو بازار مجزا برای انجام معاملات اوراق بدهی دیجیتال و سهام دیجیتال برپایه توکن‌سازی اوراق است.
طبق آخرین اطلاعات منتشر شده در آذر ماه امسال، تعداد 68 توکن در این بورس قابل معامله بودند. یادآور می‌شود در سال 2022 نیز کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا مجوز تأسیس یک بورس بر بستر بلاکچین را صدار کرد. معاملات در این بورس جدید هنوز به رونق مورد انتظار دست نیافته است.
انجام معاملات رمزارزها از طریق بورس
یکی از جدیدترین اقدامات بورس‌ها برای استفاده از فرصت‌های رمزارزها، ارائه خدمت معامله ارزهای دیجیتال است. دویچه بورس در سال 2021 شرکت کریپتو فاینانس را خرید و موفق شد با همکاری این شرکت پلتفرمی با نام صرافی دیجیتال دویچه بورس را راه‌اندازی کند. اولین معامله اتریوم با یورو از طریق یک بورس رسمی در سال 2024 انجام شد. دویچه بورس اعلام کرده در تلاش است با توسعه خدمات در دسترس عموم در این پلتفرم، موجب توسعه اکوسیستم رمزارزها شود.
تغییرات در بازار سرمایه محدود به بورس کشورها نیست. کارگزاری‌ها نیز متوجه شده‌اند بخشی از کارمزدهای معاملاتی به سمت صرافی‌های رمزارزی رفته است. در همین راستا کارگزاری رابین هود برای استفاده از فرصت این بازار، صرافی مرارز بیت‌استمپ را به قیمت 200 میلیون دلار خرید.
گروهی دیگر از کارگزاران نیز با صرافی‌های رمزارزی مشارکت کرده‌اند به عنوان نمونه کارگزاری اینتراکتیو با صرافی پکسوس قرارداد مشارکت به امضا رساند و از این طریق خدمات معاملات رمزارز را برای مشتریان خود فراهم کرد.
وضعیت بازار ایران
مدیریت تحقیق و توسعه بورس با استناد به آخرین آمار غیررسمی در پایان سال 2023، تعداد سرمایه‌گذاران ایرانی فعال در این حوزه را حدود 15 میلیون اعلام کرده. بازاری که میزبان طیف سنی متنوعی از سرمایه‌گذاران ایرانی است.
در این گزارش بازار رمزارزهای ایران پیش‌رو تر از بازار سرمایه کشور معرفی شده چراکه صرافی‌ها توانسته‌اند خدمات متنوعی مثل معاملات فروش تعهدی و طرح‌های سرمایه‌گذاری نوینی را در اختیار کاربرانشان قرار دهند.
به عنوان مثال به طرح «ییلد فارمینگ» اشاره شده که سرمایه‌گذاران دارایی خود را در اختیار صرافی قرار می‌دهند و از منابع تجمیع شده برای عملیات بازارگردانی و وام‌دهی استفاده می‌شود. سود حاصل از این اقدامات نیز بین مشارکت‌کنندگان در طرح توزیع می‌شود.
بازار سرمایه ایران اما به تازگی به استقبال از این فناوری نوین رفته است. چند پلتفرم در قالب سندباکس، امکان انجام معامله برای سه صندوق سرمایه‌گذاری ETF را به صورت 24 ساعته و در تمام روزهای هفته به همراه تسویه آنی فراهم کرده‌اند.
