بورس در دوراهی؛ بازار صعودی می‌شود؟
در کوتاه‌مدت اصلاح بازار سهام می‌تواند فرصت خوبی برای ورود نقدینگی تازه نفس باشد.
تریبون اقتصاد، بورس تهران پس از برخورد با حمایت، سبزپوش شد. شاخص‌کل، پس از کاهش ارتفاع، تا محدوده ۲ میلیون و ۷۴۰ هزار واحدی، بازگشت خوبی را تجربه کرد و سبزپوش شد.
به گزارش دنیای اقتصاد، در نهایت این نماگر با رشد ۲ هزار واحدی، به‌کار خود پایان داد. کامبک شاخص هموزن نیز قابل‌توجه بود، اما این نماگر برخلاف شاخص‌کل، سرخ‌پوش ماند. ارزش معاملات خرد، هم حوالی ۱۱ هزار میلیارد تومان به‌ثبت رسید.
افت نسبی این سنجه آماری همچنان حکایت از عقب‌نشینی بازار سهام از فضای رونق دارد. در روز سه‌شنبه، خروج بیش از ۲۰۰میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات، موجب شده‌است تا طی ۸روز معاملاتی اخیر حدود ۸ هزار میلیارد تومان از سرمایه‌های حقیقی از بازار خارج شود.
به لحاظ فنی دو سناریو پیش‌‌‌‌‌روی بورس خواهد بود. اولین سناریو که بدبینانه به‌نظر می‌رسد، آن است که شاخص‌کل بورس پس از برخورد با حمایت۲ میلیون و ۷۵۰ هزار واحدی تا ۲میلیون و ۸۸۰هزار واحد، روند صعودی را دنبال‌کرده و پس از آن با تشکیل الگوی سروشانه، اصلاح عمیق‌تری را تا محدوده حمایتی ۲میلیون و ۵۰۰هزار واحد در پیش بگیرد. سناریوی دوم، خوشبینانه است و نماگر اصلی پس از سبزپوشی روز گذشته با افزایش تقاضا از سقف ۲میلیون و ۹۵۲هزار واحدی عبور کند.
بازار در دو راهی
بازار سهام با تحولات اخیر بر سر یک دوراهی قرار دارد. از سویی، متغیرهای اقتصادی مانند قیمت دلار بازار را برمی‌‌‌‌‌انگیزاند تا تارگت‌‌‌‌‌های جدید را دنبال کند. بازار تاکنون، P/E حدود ۸واحد را توانسته است به بازار نسبت دهد، اما متغیرهای سیاسی مانع از آن شد تا این سنجه آماری از محدوده ۸واحد عبور کند.
حمایت‌های لفظی دوشنبه شب عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد نیز بر روند روز گذشته بازار سهام موثر بوده‌است. هر چند همین حمایت‌های لفظی، P/E بازار را می‌تواند به بیش از این مقداری که اکنون است، برساند اما عملی‌‌‌‌‌شدن برخی دیگر از وعده‌‌‌‌‌های همتی، برای رونق بازار ضرورت دارد. حذف قیمت‌گذاری دستوری و کاهش نرخ بهره دو وعده مهم وزیر اقتصاد دولت چهاردهم است که بر زمین مانده‌است.
از سوی دیگر در کنار رشد قیمت دلار، رشد انتظارات تورمی است که در کوتاه‌مدت می‌تواند به رشد نرخ بهره دامن بزند؛ همان‌طور که تاکنون میانگین نرخ بهره اوراق، از کف ۲۹درصدی در اواخر آذرماه به بالای ۳۳درصد تاکنون رسیده‌است. به‌نظر می‌رسد اتفاقی که در نیمه و قبل از روی کارآمدن ترامپ افتاد، تکرار خواهد شد.
میانگین نرخ بهره اوراق در آن مقطع از ۲۰درصد به ۲۹درصد رسید. در این مقطع شاخص در فضای رنج‌گونه قرار داشت. در روزهای خروج آمریکا از برجام یعنی بهار۱۳۹۷ نیز رشد نرخ بهره را در اوراق شاهد بودیم. به‌نظر می‌رسد با توجه به احتمال رشد قیمت دلار در اثر افزایش انتظارات تورمی، دولت قصد دارد تا به قیمت ارز اجازه جهش‌‌‌‌‌های شدید را ندهد، از این‌رو همچنان انتظارات درخصوص نرخ بهره، روندی باثبات یا افزایشی است.
به هرحال، کاهش نرخ بهره با توجه به متغیرهای موجود، در پیشگاه اقتصاد ایران قرار ندارد. در این‌صورت، احتمالا در بازه کوتاه‌مدت فضای بورس نیز رکودی خواهد بود و می‌توان یک اصلاح قیمتی را در سهام شاهد بود. در هر صورت، بازار بر سر یک دوراهی قرار دارد.
از سویی، رشد نرخ دلار محرک خوبی برای رشد بازار به‌خصوص رشد نسبت P/E است، اما طناب‌‌‌‌‌کشی نرخ بهره با قیمت دلار، می‌تواند مانع از آن شود که نسبت P/E بازار بالای ۸واحد تثبیت شود. تا زمانی‌که متغیرهای سیاسی، به افزایش انتظارات تورمی دامن بزند، نمی‌توان انتظار یک رشد خوب در بورس را داشت؛ هر چند اگر این موضوع به رشد قیمت دلار در بازار آزاد دامن بزند.
دو سناریو در دوراهی
بورس تهران، تنها با یک مانع سیاسی روبه‌رو است که می‌تواند به رشد انتظارات تورمی و افزایش نرخ اوراق در کوتاه‌مدت منجر شود. هر چند وزیر اقتصاد وعده کاهش نرخ بهره را داده‌است، اما به‌نظر می‌رسد در کوتاه‌مدت این امر امکان‌پذیر نباشد.
در یک سناریوی بدبینانه شاخص‌کل در حال تشکیل یک الگوی سروشانه نزولی است. سروشانه یک الگوی قیمتی معروف در تحلیل تکنیکال است که سیگنال کاهش قیمت را می‌دهد. بر اساس این سناریو، شاخص‌کل پس از برخورد با حمایت۲میلیون و ۷۵۰هزار واحد، می‌تواند تا نیمه کانال ۲میلیون و ۸۵۰هزار واحد رشد‌کرده و پس از تشکیل شانه دوم به سمت محدوده حمایتی ۲میلیون و ۵۰۰هزار واحد حرکت کند.
در کوتاه‌مدت اصلاح بازار می‌تواند فرصت خوبی برای ورود نقدینگی تازه نفس باشد، پس از کاهش ریسک‌های سیاسی یا حذف آن، می‌توان شاهد عبور پُر قدرت شاخص از سقف ۳ میلیون واحد بود.
این امر احتمالا در سال‌آینده محقق خواهد شد. در یک سناریوی خوشبینانه، می‌توان به‌زودی شاهد یک محرک قوی یا کاهش ریسک سیاسی بود که در این‌صورت، همین حمایت ۲میلیون و ۷۵۰هزار واحد قدرت آن را دارد تا سقف جدیدی را در شاخص‌کل به‌ثبت برساند. یکی از محرک‌‌‌‌‌های تحقق این سناریو، می‌تواند رشد بیشتر دلار توافقی، اخبار قوی از مذاکرات ایران و غرب و کاهش احتمالی نرخ بهره باشد.
با شواهد موجود و افت شدید ارزش معاملات تحقق سناریوی بدبینانه اول، احتمال بالاتری دارد و شانس برد بورس در کوتاه‌مدت بسیار کم است، ضمن آنکه گزارش‌های ۹ ماهه و صورت‌های مالی پاییز صنایع حکایت از آن دارد که حاشیه سود صنایع نسبت به تابستان رشد چشمگیری داشته و احتمالا این موضوع می‌تواند با رشد نرخ دلار، در زمستان نیز تکرار شود.
با این فرض، انتظاراتی برای تحلیلگران بنیادی ایجاد شده‌است. برای سال‌آینده نرخ دلار، حدود ۸۰ هزار تومان فرض شده‌است، اما رشد نرخ دلار در کنار احتمال بالا ماندن نرخ بهره، بورس را در آینده کوتاه‌مدت در ابهام فرو برده است.
