سقوط جهانی تامین مالی

تریبون اقتصاد_براساس آخرین گزارش منتشرشده توسط سازمان کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل‌متحد(آنکتاد)، میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب‌شده توسط کشورهای درحال‌توسعه در سال‌۲۰۲۴،  دو درصد کاهش‌یافته‌است که این عدد دومین کاهش متوالی سالانه را نشان می‌دهد. کاهش چشمگیر تامین مالی پروژه‌های بین‌المللی، به‌ویژه در آفریقا و آسیا، با افت ۳۱‌درصدی همراه است.

به گزارش دنیای اقتصاد، این امر منجر به کاهش حدود ۲۰۰پروژه در آفریقا و ۱۵۰ پروژه در آسیا شده‌است. رکود مذکور، پیشرفت در اهداف توسعه پایدار(SDG) را که وابستگی زیادی به تامین مالی بین‌المللی دارند، تهدید می‌کند.

سرمایه‌گذاری جهانی در بخش‌های مرتبط با اهداف توسعه پایدار در سال‌۲۰۲۴، ۱۱‌درصد کاهش‌یافته‌  و تعداد پروژه‌ها در حوزه‌های کشاورزی، زیرساخت‌ها و آب و فاضلاب نسبت به سال‌۲۰۱۵(سال تصویب این اهداف) کمتر است. این کاهش در جنوب جهانی در حالی رخ‌داد که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سطح جهان ۱۱‌درصد افزایش‌یافت و به ۱.۴تریلیون دلار رسید، با این‌حال کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل‌متحد تاکید کرد؛ با حذف اقتصادهای واسطه‌‌‌‌‌ای اروپا که اغلب به‌عنوان مسیرهای انتقال سرمایه عمل می‌کنند، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهانی‌ در واقع ۸‌درصد کاهش‌یافته‌است. براساس گزارش آنکتاد، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای درحال‌توسعه آسیا، به‌عنوان بزرگ‌‌‌‌‌ترین منطقه دریافت‌‌‌‌‌کننده در جهان، ۷‌درصد کاهش‌یافت.

به‌طور خاص، چین با کاهش ۲۹‌درصدی مواجه شد و ورودی‌‌‌‌‌های سرمایه اکنون ۴۰‌درصد کمتر از اوج خود در سال‌۲۰۲۲ است. در مقابل، هند با افزایش ۱۳‌درصدی که به دلیل افزایش تعداد پروژه‌های جدید است، رشد قابل‌توجهی داشته‌است، همچنین بلوک آسه‌‌‌‌‌آن، شامل اندونزی، مالزی و ویتنام، رشد اندک ۲‌درصدی را ثبت کرده و به رکورد ۲۳۵‌میلیارد دلار دست‌یافته‌است. در آفریقا، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با افزایش ۸۴‌درصدی به ۹۴‌میلیارد دلار رسید‌که عمدتا به دلیل وجود یک پروژه بزرگ در شبه‌جزیره راس‌‌‌‌‌الحکمه مصر بود.

در واقع بدون احتساب این پروژه، ورودی‌‌‌‌‌های سرمایه‌گذاری در این قاره ۲۳‌درصد افزایش‌یافته‌است، اما همچنان با‌ عددی معقول و منطقی و ‌برابر ۵۰‌میلیارد دلار باقی‌مانده‌است. همچنین آمریکای‌لاتین و دریای کارائیب شاهد کاهش ۹‌درصدی در سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بودند و جریان‌های سرمایه‌گذاری به برزیل ۵‌درصد کاهش‌یافته‌، با این‌حال سرمایه‌گذاری جدید در برزیل، آرژانتین و کلمبیا افزایش ‌یافته‌ که بیانگر بهبود بالقوه‌‌‌‌‌ای در این کشورهاست. مکزیک در آمریکای‌مرکزی یک نمونه برجسته بود و با وجود اعلام پروژه‌های منطقه‌ای ضعیف‌‌‌‌‌تر، افزایش ۱۱‌درصدی را ثبت کرده‌است.

چشم‌‌‌‌‌انداز برای سال‌۲۰۲۵

آنکتاد معتقد است؛ کشورها باید استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خود را متنوع کنند. انتظار می‌رود که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جهانی در سال‌۲۰۲۵، با حمایت از بهبود شرایط مالی و احیای فرآیندهای ادغام و اکتساب، رشد متوسطی را تجربه کند. کاهش مداوم در سرمایه‌گذاری‌های جدید و تامین مالی پروژه‌های بین‌المللی، نشان می‌دهد؛ کشورها باید استراتژی‌های خود را متنوع‌‌‌‌‌تر کنند تا بتوانند به جذب و حفظ سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در بخش‌های حیاتی و مهم برای توسعه پایدار، بپردازند. از دیدگاه این سازمان بین‌المللی، تنش‌های ژئوپلیتیک و عدم‌قطعیت اقتصادی همچنان از ریسک‌های اصلی برای اقتصادهای توسعه‌‌‌‌‌یافته و درحال‌توسعه به‌‌‌‌‌شمار می‌روند، زیرا این کشورها در حال تطبیق یافتن با چشم‌‌‌‌‌انداز سرمایه‌گذاری در حال تغییر هستند.

ناهمگرایی منطقه‌ای درمیان مناطق مبدأ سرمایه‌گذاران ادامه خواهدداشت. سرمایه‌گذاران ایالات‌متحده همچنان تمرکز نسبتا بیشتری بر هزینه‌های سرمایه‌ای داخلی دارند، این در حالی‌‌‌‌‌است که سرمایه‌گذاران چینی به‌دنبال فرصت‌هایی در خارج از بازارهای داخلی خود هستند. سرمایه‌گذاری خارجی از ایالات‌متحده در چند سال‌گذشته، از اوج ۳۰‌درصد از هزینه‌های سرمایه‌ای جدید جهانی در سال‌۲۰۲۰، به ۱۴‌درصد در سال‌گذشته کاهش‌یافته‌است. در مقابل، سرمایه‌گذاری جدید خارجی چین از ۴‌درصد به ۱۲‌درصد از هزینه‌های سرمایه‌ای جدید جهانی در سال‌گذشته افزایش‌یافته‌ که این مهم پس از چندین سال‌محدودیت عمدی تحقق یافته‌است.