آمار مسکن به روایت بانک مرکزی

تریبون اقتصاد، آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال۱۴۰۲ میانگین هزینه ساخت یک مترمربع زیربنای مسکونی در شهر تهران بدون احتساب قیمت زمین معادل ۱۰.۲ میلیون تومان بوده‌است.

به گزارش همشهری، معمولا هرگاه بازار مسکن به ثبات می‌رسد، عده‌ای از به‌اصطلاح بسازبفروش‌ها با طرح ادعاهایی درباره بروز قریب‌الوقوع گرانی یا ارائه ارقام نادرست درباره قیمت‌ها تلاش می‌کنند تقاضا در بازار را تحریک و درآمد بیشتری کسب کنند.

اخیرا درباره هزینه ساخت مسکن هم ارقام محیرالعقولی از جانب این عده مطرح شده که بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد درست نیست.

هزینه ساخت نهضت ملی مسکن که در ابتدای امر حدود ۳ میلیون تومان برای هر مترمربع زیربنا بود، حالا از ۱۰میلیون تومان هم عبور کرده و دورنمای افزایش آن نیز باز است. واقعا هزینه ساخت یک مترمربع آپارتمان چقدر است؟

گرانی مسکن یکی از مشکلات طولانی‌مدت اقتصاد ایران است و بخش قابل‌توجهی از این گرانی ناشی از سفته‌بازی در حوزه زمین شهری است. گرچه عده‌ای همپای تورم زمین، گرانی نهاده‌های ساختمانی، بوروکراسی مجوزهای ساخت‌وساز و خواب بالای سرمایه در صنعت ساختمان را نیز عامل گرانی شدید این کالای ضروری عنوان می‌کنند، اما آمارهای رسمی نشان می‌دهد آنگونه که برخی سازندگان می‌گویند، هزینه‌های ساخت‌وساز مسکن نمی‌تواند توجیه‌کننده جهش‌های متوالی قیمت مسکن باشد.

سهم عوامل در قیمت مسکن

سهم زمین از قیمت نهایی مسکن در مناطق مختلف متغیر است؛ اما در شهری نظیر تهران به‌طور میانگین از ۴۰ تا ۶۰ درصد برآورد می‌شود؛ گرچه در مناطق اعیان‌نشین شهر سهم ۸۰ درصدی و حتی بالاتر نیز برای سهم زمین در قیمت مسکن امکان‌پذیر است.‌

براساس آمارهای وزارت راه‌وشهرسازی در سال۱۴۰۲، جدا از هزینه زمین، ۵۳ درصد هزینه انجام‌شده در ساخت‌وساز مربوط به مصالح و نهاده‌های ساختمانی بوده و ۴۷ درصد باقیمانده به هزینه‌های مربوط به دستمزد نیروی انسانی، بیمه کارگران، مالیات، عوارض و پروانه، خدمات مهندسی و سود سازنده یا پیمانکار اختصاص داشته‌است.

در این ترکیب، سود سازنده ۸ درصد در نظر گرفته شده که دلیل آن احداث پروژه توسط آورده نقدی متقاضیان و تسهیلات بانکی بوده‌است؛ در حالی‌که در پروژه‌های معمولی سطح شهر، سازندگان برای دوره‌های زمانی تکمیل ساختمان، هزینه خواب سرمایه را نیز به هزینه تمام‌شده ساخت اضافه می‌کنند که رقم آن در دوره ۲ ساله ساخت می‌تواند تا ۵۰درصد نیز برسد.

آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال۱۴۰۲ میانگین هزینه ساخت یک مترمربع زیربنای مسکونی در شهر تهران بدون احتساب قیمت زمین معادل ۱۰.۲ میلیون تومان بوده‌است. این رقم در سال‌جاری با احتساب تورم ۲۳ درصدی تولیدکننده معادل ۱۲.۵ میلیون تومان برآورد می‌شود؛ اما سازندگان بخش خصوصی در تهران معتقدند میانگین هزینه ساخت یک مترمربع زیربنای مسکونی در شهر تهران حداقل ۱۵میلیون تومان است.

‌در سال گذشته در شهر تهران هزینه ساخت هر مترمربع مسکن حدود ۱۰میلیون تومان و متوسط قیمت زمین (با احتساب میانگین ساخت ۷واحد مسکن در هر قطعه زمین) حدود ۱۷ میلیون تومان بوده است. یعنی هزینه تمام‌شده هر مترمربع برای سازندگان مسکن ۲۷ میلیون تومان بوده‌است.

این در حالی است که میانگین قیمت مسکن در تهران در سال گذشته ۷۵ میلیون تومان بود که بدین‌ترتیب سود بالای برخی از  سازندگان مسکن مشخص می‌شود.

ملاحظات سازندگان

خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران، می‌گوید: در قیمت 15میلیون تومانی برای ساخت مسکن، چند اصل اساسی مدنظر قرار نگرفته و همین مسئله عامل پایین‌بودن قیمت شده است.‌

باقرپور با اشاره به اینکه به‌ازای هر مترمربع زیربنای مفید مسکونی، باید مشاعات نیز تأمین شود، می‌افزاید: جدا از هزینه مشاعات اعم از حیاط، راه‌پله و آسانسور، در داخل واحدها نیز تجهیزات و امکانات بسیاری نظیر پکیج، رادیاتور، کابینت و... هست که با هزینه ۱۵ میلیون تومانی هیچ‌کدام از آنها اجرا نمی‌شود. ‌نکته دیگری که این فعال حوزه ساختمان مطرح می‌کند، استانداردبودن سازه و ساخت‌وساز است.

او می‌گوید: برای ساختمان باکیفیت و استاندارد که بتوان عنوان مسکن مناسب به آن داد، هزینه ساخت می‌تواند تا ۲ برابر مبلغ اعلام‌شده نیز افزایش یابد.