دماسنج رونق در بورس

تریبون اقتصاد، ارزش معاملات فاکتوری است که با آن نقدشوندگی بازار و همچنین رونق و رکود حاکم بر یک بازار را می‌سنجند.

به گزارش دنیای اقتصاد، کاهش و دستکاری متعدد دامنه نوسان در سال‌جاری به ‌‌‌دلیل ریسک‌های سیستماتیک و تنش‌های ژئوپلیتیک، یکی از مهم‌ترین مواردی بود که سبب شد در هفت‌ماه نخست سال‌جاری ارزش معاملات بازار با افت قابل ‌‌‌توجهی همراه شود. پس از آن با آغاز رشد بازار، ارزش معاملات در مدار صعودی قرار گرفت و توانست خود را به مقادیر بالاتر از ۱۰‌ هزار میلیارد تومان برساند.

ارزش معاملات، فاکتوری است که با آن نقدشوندگی بازار و همچنین رونق و رکود حاکم بر یک بازار را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌سنجند. طبیعتا وقتی به صورت میانگین در بلندمدت و در یک ‌‌‌منطقه ۲۰۰ واحد مسکونی به صورت ماهانه معامله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شد و به یک‌‌‌باره در یک‌‌‌‌ماه، تعداد معاملات واحدهای مسکونی در همان منطقه به‌ هزار واحد مسکونی افزایش پیدا می‌کند، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت تغییر خاصی در برخی متغیرها یا اتفاق خاصی در آن منطقه رخ داده که به‌یک‌‌‌باره تعداد و ارزش معاملات افزایش قابل‌‌‌‌‌‌‌‌‌توجهی را تجربه کرده است. در بازار سهام نیز فاکتور ارزش معاملات چنین تفسیری دارد.

در مواقعی که چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز روشنی نسبت به رشد بازار وجود دارد، بازار با استقبال سرمایه‌گذاران مواجه شده و این موضوع به رشد تعداد، حجم و نهایتا ارزش معاملات بازار منجر می‌شود که گویای رونق حاکم بر معاملات بازار سهام است.

طبیعتا در مواقعی که ارزش معاملات در سطوح پایینی قرار دارد، بازار اوضاع و احوال مناسبی ندارد و رکود بر جریان معاملات حاکم است. هفت‌ماه نخست امسال و قرار داشتن ارزش معاملات در سطوح پایین و رکود بازار و همچنین رشد بازار در چند ماه اخیر که توام با ثبت ارزش معاملات بالا بوده است، در حکم تاییدی بر این گزاره است.

میانگین ارزش معاملات بازار از ابتدای دی، ۱۲‌ هزار و ۹۱۵ میلیارد تومان بود؛ این در حالی است که در هفت‌ماه نخست سال، میانگین ارزش معاملات روزانه بازار، ۳‌ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود.

ارزش معاملات در سال‌های اخیر

تا قبل از سال ۹۷، بورس یک بازار تقریبا ناشناخته بین مردم عادی بود و فعالان خاص و متخصصی داشت که اقدام به خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردند. بررسی ارزش معاملات خرد بازار سهام نشان می‌دهد که در سال ۹۷، میانگین روزانه ارزش معاملات در این بازار، ۶۱۸میلیارد تومان بوده است. در سال ۹۸ اما با توجه به شرایط بهتر بورس نسبت به دیگر بازارها، خرید و فروش سهام در این بازار اوج گرفت و میانگین روزانه ۲‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هزار و ۵۸۰ میلیارد تومانی برای فاکتور ارزش معاملات به ثبت رسید.

رشد ۳۱۷ درصدی ارزش معاملات در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ در حالی به ثبت رسید که شاخص کل در این سال رشد ۱۸۷ درصدی و شاخص هم‌‌‌‌‌‌‌‌‌وزن نیز رشد ۴۳۷ درصدی را به ثبت رساند. این در حالی بود که دلار در سال ۹۸ فقط ۱۶‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد و بورس‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازان در قیاس با تورم عمومی جامعه و عملکرد نرخ ارز، یکی از بهترین سال‌های خود را تجربه کردند.

اما چرا بازار از سال ۹۸ با چنین اقبالی از سوی مردم عادی مواجه شد؟ پاسخ به این سوال را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان در جاماندگی بازار سهام نسبت به نرخ ارز در سال‌های ۹۶ و ۹۷ جست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جو کرد. دلار در سال‌های ۹۶ و ۹۷ به ترتیب رشد ۳۰ و ۱۶۵درصدی را به ثبت رسانده و بازار سهام متناسب با نرخ ارز رشد نکرده بود.