شوک شدید به بازارهای جهانی

تریبون اقتصاد_اصطلاح «لیکویید شدن» در معاملات، به وضعیتی اشاره دارد که در آن، پوزیشن‌های معاملاتی به دلیل افزایش زیان و رسیدن به آستانه ضرر تعیین شده، به‌طور خودکار بسته می‌شوند. در پی این رویداد، ارزش بیت‌کوین، به عنوان شاخص اصلی بازار کریپتو، با افتی نزدیک به 7‌درصد مواجه شد و تا سطح حدود 93 هزار دلار سقوط کرد. (تا ساعت 17 روز گذشته) قیمت اتریوم نیز بیش از ۲۰‌درصد افت کرده و قیمت آن به زیر ۲۵۰۰ دلار رسید. این سقوط به معنای از بین رفتن تمامی سودهای اتریوم در ماه‌های اخیر است.

واکنش بازارهای جهانی

به گزارش روزنامه اعتماد، بازارهای مالی روز گذشته با نگرانی شدید از عواقب جنگ تجاری هفته کاری جدید را آغاز کردند. سهام در توکیو در پایان روز تقریبا سه درصد کاهش یافت و شاخص استرالیا که اغلب به عنوان نماینده‌ای برای بازارهای چین در نظر گرفته می‌شود، 1.8 درصد افت کرد. البته بازار اصلی چین به دلیل تعطیلات سال نو این کشور تعطیل است. شاخص‌های آتی بورس امریکا، شامل شاخص آتی داو جونز، S&P 500 و نزدک نیز، شاهد کاهش 1 تا 2 درصدی بودند. با آغاز به کار بازارهای مالی ایالات متحده در روز جاری، فعالان بازار منتظرند تا واکنش دقیق‌تر بازار و سرمایه‌گذاران به این سیاست‌های جدید تجاری را مشاهده کنند.

همچنین یوان چین، دلار کانادا و پزوی مکزیک همگی در برابر دلار قوی سقوط کردند. با توجه به اینکه کانادا و مکزیک بزرگ‌ترین منابع واردات نفت خام ایالات متحده هستند، قیمت نفت امریکا بیش از یک درصد افزایش یافت، در حالی که قراردادهای آتی بنزین تقریبا سه درصد رشد کردند.

نگرانی اروپایی‌ها

دونالد ترامپ روز یکشنبه، در ملک شخصی خود در مارالاگو در فلوریدا عنوان کرد که اتحادیه اروپا با ۲۷ عضو، هدف بعدی خواهد بود. او گفت: «آنها ماشین‌های ما را نمی‌گیرند، محصولات کشاورزی ما را نمی‌گیرند. آنها تقریبا هیچ چیزی از ما نمی‌گیرند، اما ما همه‌چیز را از آنها می‌گیریم.»

بسیاری از تحلیلگران نسبت به فواید این تعرفه‌ها تردید دارند. وال استریت ژورنال در سرمقاله‌ای این اقدام را «احمقانه‌ترین جنگ تجاری تاریخ» نامیده است. برخی از تحلیلگران هم می‌گویند که این تعرفه‌ها ممکن است کانادا و مکزیک را به رکود بکشاند و در داخل ایالات متحده باعث «رکود تورمی» شود. ترامپ البته در پست‌هایی در شبکه تروث سوشال منتقدان را به دریافت حمایت مالی از چین متهم کرد.

اتحادیه اروپا نیز اعلام کرده که به هرگونه تعرفه‌ای که بر کشورهای عضو آن اعمال شود، قاطعانه پاسخ خواهد داد. یکی از سخنگویان اتحادیه در گفت‌وگو با «پولیتیکو» تأکید کرد که این تعرفه‌ها باعث اختلال اقتصادی و افزایش تورم شده و به همه طرف‌ها آسیب می‌زند. اقتصاددانان دویچه بانک هم می‌گویند که اگر ترامپ ۱۰‌درصد تعرفه اعلام کند، فعلا نیم درصد کاهش در تولید ناخالص داخلی برایش در نظر گرفته‌اند.

اما به نظر می‌رسد تنها کشوری که از تعرفه‌ها مستثنی خواهد شد، بریتانیا باشد. به گزارش بی‌بی‌سی، ترامپ احتمال توافق با این کشور را مطرح کرده و گفته است: «فکر می‌کنم این یکی قابل حل است.»

اما نگاهی به نحوه تجارت امریکا با کشورهای دنیا نشان می‌دهد که جنگ تعرفه‌ای جدیدی که به راه افتاده، به زیان کشورهای مقابل است. مطابق آمارها 78‌درصد از صادرات کانادا و 80‌درصد صادرات مکزیک به امریکا صورت می‌گیرد؛ درحالی که تنها 14‌درصد واردات امریکا از کانادا و 15‌درصد آن از مکزیک است و 71 درصد آن از بقیه دنیا انجام می‌شود. اروپایی‌ها تقریبا 15‌درصد از کل واردات امریکا را تامین می‌کنند و چین نیز 16 درصد آن را تشکیل می‌دهد؛ یعنی نزدیک به 60 درصد از واردات امریکا از سوی مکزیک، کانادا، اروپا و چین صورت می‌گیرد که تعرفه‌ها می‌تواند اقتصادهای آنها را به‌شدت تحت تاثیر قرار دهد.

رهبران اتحادیه اروپا که روز گذشته در بروکسل گردهم آمده‌اند، قرار بود بیشتر بر موضوع کمک به اوکراین تمرکز کنند، اما موضوع تعرفه‌ها بر این نشست سایه افکند. کایا کالاس، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هشدار داد که در جنگ تجاری هیچ برنده‌ای وجود ندارد و افزود که اگر بین اروپا و ایالات متحده جنگ تجاری رخ دهد، «چین از کنار خواهد خندید.» اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، بزرگ‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپا نیز که به‌شدت به صادرات وابسته است، گفت این اتحادیه در صورت لزوم می‌تواند با تعرفه‌ گذاشتن برای امریکا پاسخ دهد اما تأکید کرد که بهتر است دو طرف به توافق برسند. امانوئل مکرون نخست‌وزیر فرانسه هم گفت اگر منافع اقتصادی این اتحادیه هدف قرار بگیرد باید «به خودش احترام بگذارد و واکنش نشان دهد.» لوک فریدن، نخست‌وزیر لوکزامبورگ گفت: «من فکر می‌کنم تعرفه همیشه بد است. تعرفه‌ برای تجارت بد است. تعرفه برای ایالات متحده هم بد است.»

پاناما تسلیم شد

در تحولی مرتبط، رییس‌جمهور پاناما دقایقی بعد از دیدار با مارکو روبیو وزیرامورخارجه امریکا اعلام کرد که شرکت‌های چینی را از کانال پاناما اخراج کرده و قرارداد همکاری اقتصادی با چین را لغو خواهد کرد. پیش از این، ترامپ تاکید کرده بود که ایالات متحده قصد دارد از «مالکیت چین بر کانال پاناما» جلوگیری کند. او در سخنرانی مراسم تحلیف خود گفته بود که ایالات متحده قصد دارد کنترل کانال پاناما را که به گفته او «به پاناما تحویل داده شد» دوباره به دست بگیرد.

در همین حال، خوزه رائول مولینو، رییس‌جمهور پاناما پس از گفت‌وگو با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه امریکا که به پاناما رفته، می‌گوید که دولت پاناما یادداشت‌تفاهم با چین در مورد طرح «کمربند و جاده» را تمدید نخواهد کرد. وزیر خارجه امریکا هم گفته بود رییس‌جمهور ایالات متحده نمی‌خواهد وضعیت موجود در مورد کانال پاناما را «با توجه به نفوذ فزاینده چین در منطقه» حفظ کند.

تعرفه‌ها بر کانادا، مکزیک و چین، که در سه فرمان اجرایی مشخص شده‌اند، قرار است امروز از ساعت ۱۲: ۰۱ بامداد به وقت شرق امریکا (۰۵: ۰۱ به وقت گرینویچ) اجرایی شوند. ترامپ همچنین در اظهارات جدیدش به خبرنگاران گفته است که تصمیم خود برای اعمال تعرفه بر کالاهای مکزیک و کانادا را روز دوشنبه با رهبران این کشورها در میان خواهد گذاشت: «من صبح با نخست‌وزیر (جاستین) ترودو صحبت می‌کنم و با مکزیک هم صحبت می‌کنم و انتظار هیچ چیز چشمگیری ندارم. ما تعرفه‌ها را وضع کردیم، آنها پول زیادی به ما بدهکار هستند و مطمئنم که پرداخت خواهند کرد.»