عضو مجمع ناشران انقلاب: مبحث تولید کاغذ سیاسی و جناحی نیست/ نبود سفارش و توقف تولید
عضو مجمع ناشران انقلاب اسلامی با بیان اینکه تولید کاغذ بحث سیاسی و جناحی نیست بلکه اقدامی ملی برای کشور است، تاکید کرد: در حالی به دنبال خودکفایی بودیم که تولید کارخانه مازندران به دلیل نبود سفارش در آستانه توقف است.
تریبون اقتصاد_تولید کاغذ ایرانی یکی از اهداف فرهنگی دولت سیزدهم بود و در این راستا تلاش هایی صورت گرفت که باعث شد کارخانه‌های تولید کاغذ که فعالیت کمی داشتند یا تولید آن‌ها متوقف شده بود، تا حد ممکن فعال شوند. هدف؛ تامین کاغذ مورد نیاز برای ناشران، کتاب‌های درسی و حتی صادرات کاغذ ایرانی بود و آمار و اعدادی از تولید و خودکفایی در بخش‌هایی اعلام می‌شد که البته جای نقد و بررسی آن هنوز هم خالی است، زیرا اطلاعات دقیقی از آن در دسترس نیست.
به گزارش ایرنا، به نظر می رسد رویکرد مسئولان فرهنگی در دولت چهاردهم به تولید کاغذ هنوز مشخص نیست، اما تا جایی که اخبار آن منتشر شده است، مسئولان بیشتر راه‌های واردات کاغذ را هموار می‌کنند، چرا که کیفیت کاغذی که در ایران تولید می‌شد هم مساله مهمی است، تا جایی که چاپخانه‌ها از قبول آن امتناع می‌کردند. به گفته برخی از فعالان حوزه چاپ، کاغذ تولید شده در ایران در دستگاه گیر می‌کرد و این مساله هزینه هنگفتی برای چاپخانه‌دار به همراه داشت.
در چنین شرایطی اواخر اسفند ۱۴۰۳ کارگروه کاغذ توسط مجمع ناشران انقلاب اسلامی با دو هدف پیگیری امتداد تولید کاغذ ایرانی و رسیدن به خودکفایی در این محصول و همچنین برنامه‌ریزی و ارائه راهکارهای کوتاه مدت و میان مدت برای تامین نیاز ناشران جبهه انقلاب به کاغذ شروع به کار کرد. کارگروه کاغذ در حالی پیگیر ادامه روند تولید است که کارخانه‌ها فعالیت خود را به دلیل نبود سفارش ناشی از کیفیت پایین متوقف کرده اند.
علی‌اکبر تورانیان عضو هیات مدیره مجمع ناشران انقلاب اسلامی و مدیر انتشارات شهرآب یکی از اعضای این کارگروه است. او در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا درباره چرایی شروع به کار این کارگروه و چرایی تاکید آن‌ها به تولید کاغذ در ایران توضیح داد.
منافع مافیای کاغذ در واردات است
چرا کارگروه کاغذ شروع به کار کرد و چه اهدافی در نظر دارد؟
مساله کاغذ مفصل است، یکی از آرزوهایی که سال‌ها در ذهن داشتیم خودکفایی کاغذ است، آرزو داشتیم در کاغذ خودکفا شویم، همان‌طور که سال‌ها مقام معظم رهبری در بیانات خود به این مساله تاکید دارند. با توجه به شرایط خاصی که در ایران داریم، چرا نباید در حوزه کاغذ خودکفا باشیم چرا باید به بیگانه نیاز داشته باشیم؟ چرا باید در حالی که امکانات در داخل کشور و امکانات در کارخانه موجود است، کاغذ را از بیرون وارد کنیم؟
گفته می‌شد خمیر مورد استفاده برای کارخانه‌های تولید کاغذ از بیرون از ایران وارد می‌شود، این درست است؟
اینها توجیهاتی بود که گفته می‌شد، ریشه همه مشکلات در این است که ما اسیر مافیای کاغذ هستیم و منافع مافیای کاغذ در واردات است و نه تولید! عده‌ای تلاش می‌کنند همیشه واردات محور باشیم زیرا سود و منافع آن‌ها در واردات است و اجازه نمی‌دهند این مساله به روال بیفتد و برای همین در صنعت چاپ و نشر می‌بینید که از بسیاری صنایع عقب افتادیم.
کارخانه مازندران را به تعطیلی کشاندند
خمیر کاغذ را در ایران تولید می‌کردیم؟
در حوزه تولید کاغذ بحث بر این بود که کاغذ نباید از چوب جنگل‌های ایران تولید شود، مگر کاغذ فقط از این راه تولید می‌شود؟ کارخانه کاغذ زاگرس که توان تولید آن ۸۰ هزار تن تولید در سال اعلام شده است، کارخانه‌ای به روز است و با دستگاه‌های جدید فعالیت می‌کند؛ اما نیاز به حمایت دارد تا کاغذ را تولید کند. سال قبل این کار را کردیم؛ با حمایتی که در دولت سیزدهم انجام شد و وزارت ارشاد پیگیر این مساله بود، کارخانه مازندران توانست کاغذ مورد نیاز برای آموزش و پرورش را تامین کند. این کارخانه در سال گذشته میزان ۴۵ هزار تن کاغذ تامین کرد تا نیازی به خارج از کشور نداشته‌باشیم. اگر در شرایط تحریم خودکفا شویم بد است؟ اینها در حالی است که پروژه‌های قدیمی متوقف شده است و این روزها کارخانه مازندران را به تعطیلی کشاندند.
اینطور گفته می‌شود که سال گذشته تمام نیاز آموزش و پرورش به کاغذ تامین نشده بود.
اگر می‌گویند جشن خودکفایی کاغذ دروغ بود با هم دور میز بنشینیم و درباره آن گفت‌وگو کنیم. این بحث سیاسی و جناحی نیست بلکه اقدامی ملی برای کشور است.
اگر می‌گویند جشن خودکفایی کاغذ دروغ بود با هم دور میز بنشینیم و درباره آن گفت‌وگو کنیم
اگر بخواهند کتابی نفیس چاپ کنند، استفاده از کاغذ وارداتی ایرادی ندارد، اما کاغذ ایرانی برای کتاب درسی مناسب است و نیازی به واردات برای تامین نیاز آن وجود ندارد.
می‌گویند هزینه خودکفایی از واردات بیشتر است، شما چه نظری دارید؟
چنین چیزی درست نیست. مگر قیمت کاغذی که کارخانه مازندران تولید می‌کرد، پایین‌تر از کاغذ خارجی نبود؟
تفاوت قیمت بسیار کم بود تا جایی که ناشران برای تسهیل فعالیت چاپ، کاغذ خارجی می‌خریدند.
ایراد ندارد، اما اگر ما خودمان مستقل و صاحب چیزی باشیم، بهتر است. امروز شرایط تغییر کرده است و کشورهایی هستند که فشارهای بیشتر به ما اعمال می‌کنند، الان باید چه کار کنیم؟
زمانی که کاغذ ایرانی تولید می‌شد، یک مزیت داشت، اینکه قیمت کاغذ خارجی را ثابت نگه داشته بود.
آیا در ایران می‌توانیم خمیر لازم برای تولید کاغذ را تولید کنیم؟
کارخانه زاگرس حتی اگر نتواند سالانه ۸۰ هزار تن کاغذ تولید کند، حداقل سالانه ۵۰ هزار تن کاغذ تولید می‌کند. این کارخانه می‌تواند از آخال (ضایعات کاغذی) کاغذ با کیفیت مناسب تهیه کند. این کارخانه در فضایی با وسعت ۱۵ هکتار تاسیس شده و نیاز به حمایت دارد، تا موانع را پشت‌سر بگذارد و کاغذ ایرانی تامین کند.
این روزها کارخانه پارس ظرف یکبار مصرف تولید می‌کند
از طرفی کارخانه مازندران را تعطیل کردند کارخانه‌ای که در برنامه داشت سالانه ۶۰ هزار تن کاغذ تولید کند. بعد می‌بینید که آموزش و پرورش درخواست سفارش کاغذ خارجی می‌دهد و نزدیک ۲۵۰ هزار تن کاغذ نیاز دارد.
این موارد در کشوری که می‌خواست جشن خودکفایی کاغذ بگیرد، اتفاق افتاده است. تولید کارخانه مازندران پایین است، زیرا دیگر سفارش ندارد. کسی هم نیست سوال کند چرا؟ کسی از کمیسیون فرهنگی مجلس نمی‌پرسد آیا تولید کاغذ در ایران افتخار نبود؟ پس چرا کسی این مساله را پیگیری نمی‌کند؟ مسیر فعالیت را تغییر دادند، این روزها کارخانه پارس ظرف یکبار مصرف تولید می‌کند در حالی که اینها سرمایه ما بودند.
در نتیجۀ تولید کاغذ قیمت آن در بازار ثابت مانده بود
شما مدیر نشر هستید، آیا خودتان کتاب‌هایتان را که در حوزه دانشگاهی هستند و تاریخ مصرف دارند یعنی مخاطب آن‌ها را سال‌ها در کتابخانه نگه نمی‌دارد و می‌توان گفت کاغذ ایرانی برای آن‌ها مناسب است، با کاغذ تولید ایران منتشر می‌کنید؟
من سال‌ها با کاغذ ایرانی کار کردم و نه حتی با کاغذ مازندران بلکه با کاغذ پارس که کیفیتی خیلی پایین‌تر از مازندران داشت. کاغذ مازندران پیشرفت کرده اما منکر ایرادهایی که وجود دارد نیستم، اما اگر بخواهیم مستقل باشیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم از ابتدا همه چیز تمام و کمال باشد، زیرا ما باید مسیری را طی کنیم و هر روز می‌توانیم شاهد پیشرفت باشیم.
اگر بخواهیم مستقل باشیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم از ابتدا همه چیز تمام و کمال باشد
صنعت چاپ و نشر ما عقب مانده است زیرا به آن اجازه پیشرفت نمی‌دهند. وقتی کاغذ در ایران تولید می‌شود، در بازار عطش برای انحصار از بین می‌رود و در نتیجۀ تولید کاغذ قیمت آن در بازار ثابت مانده بود. حال که کاغذ تولیدی نداریم معلوم نیست که در سال آینده چه قیمتی برای کاغذ در نظر گرفته خواهد شد؟ به دلیل بالا رفتن بی‌حساب قیمت کاغذ ناشران توان تولید ندارند.
امروز باید در نظر داشت که فرهنگ استفاده از کاغذ هم مهم است، در حالی که ضعیف‌ترین کتاب را با کاغذ درجه یک چاپ می‌کنیم و هم کتاب با کیفیتی را که به عنوان مرجع نوشته شده است با همان کاغذ منتشر می‌کنیم. این در حالی است که در اروپا و امریکا کتاب‌ها تقسیم‌بندی شده است و کتاب دانشگاهی را که عمرِ کوتاه‌مدت دارد، هیچ وقت با کاغذ اعلا منتشر نمی‌کنند، بلکه با کاغذی با عمر کوتاه کار می‌کنند. واردات برای کالای لوکسی که هنوز برای آن کیفیت در داخل تولید نداریم ایرادی ندارد. قاعده مصرف باید فرهنگ‌سازی شود و ما در سکوت خبری مبهمی مانده‌ایم و چشم به راه کشتی‌های کاغذ هستیم.
