سکه 1403 التهاب بازار را مهار می‌کند؟

تریبون اقتصاد -  بانک مرکزی از 19 آبان ماه نسبت به عرضه سکه طرح جدید با تاریخ ضرب ۱۴۰۳، اقدام می‌کند.

این خبر در حالی توسط روابط‌عمومی بانک مرکزی منتشر شد که از ۱۳ اسفندماه ۱۴۰۲ تاکنون ۳۰ حراج از طریق سامانه معاملات سکه طلای مرکز مبادله ایران برگزار شده است که طی این حراج‌ها، در مجموع ۴۳۰ هزار و ۶۷۸ قطعه انواع سکه طلا به متقاضیان تخصیص‌ داده‌شده است. سهم ربع‌سکه از این حجم تخصیص ۲۲۵ هزار و ۵۱ قطعه، نیم‌سکه ۸۱ هزار و ۲۸۸ قطعه و تمام سکه ۱۲۴ هزار و ۳۳۹ قطعه است.

عرضه یک میلیون قطعه سکه 1386 در بازار

از هفته گذشته و پیرو افزایش جلسات معاملات حراج به سه روز در هفته، عرضه یک میلیون سکه بهارآزادی به تاریخ ۱۳۸۶ در قطعات ربع، نیم و تمام توسط مرکز مبادله ارز و طلای ایران آغاز شد. کلیه اشخاص حقیقی با تابعیت ایرانی بالای ۱۸ سال تمام شمسی می‌توانند در این حراج شرکت کنند و حداکثر حجم سفارش و خرید برای هر متقاضی مجموعاً ۵ قطعه سکه است. به‌نحوی‌که می‌توان ۵ قطعه ربع‌سکه یا ۵ قطعه نیم‌سکه یا ۵ قطعه تمام سکه، و یا ترکیبی از هر سه شامل تمام سکه، نیم‌سکه و ربع‌سکه باشد که جمع هر سه با هم نباید بیش از ۵ قطعه باشد را در حراج این مرکز خریداری کرد.

باوجود عرضه سکه در مرکز مبادله طلا و ارز از اسفندماه سال گذشته اما قیمت این کالا همچنان در بازار روبه‌افزایش است. اگرچه عوامل مختلفی اعم از افزایش قیمت طلای جهانی و تنش‌های بین‌المللی و افزایش تقاضا نیز روی قیمت سکه مؤثر است؛ اما به گفته برخی کارشناسان و فعالان بازار طلا، حباب موجود در مسکوکات طلا به علت انحصار در ضرب سکه سال 1386 است. بطوریکه در حال حاضر و شرایط فعلی قیمت هر قطعه سکه تمام بین 8 تا 9 میلیون تومان نیم سکه نزدیک به شش میلیون تومان و ربع‌سکه بیش از هفت میلیون تومان حباب دارد.

بعد از انتشار خبر ضرب سکه 1403  از تاریخ 19 آبان ماه، حباب سکه های تاریخ 1386 به سرعت دچار کاهش شده و در بازار آزاد صف فروش تشکیل شد. آمار فروشندگان سکه تمام بهار آزادی با تاریخ 1386 طی این چند روز افزایش پیدا کرده و با عرضه تمام سکه، نیم سکه و ربع‌سکه بهار آزادی ضرب سال 1386 بانک مرکزی و بدون بسته بندی در حراج روز دوشنبه 14 آبان ماه، قیمت آن در معاملات امروز نسبت به دیروز با کاهش همراه شد. قیمت سکه دیروز صبح در کانال 54 میلیون بود اما امروز با کاهش بیش از 1.5 میلیونی طی ساعات مختلف روز به قیمت 52 میلیون تومان رسید.

نقش مثبت مرکز مبادله در کنترل قیمت سکه

محمد کشتی آرای رئیس اسبق اتحادیه طلا و جواهر در گفت‌وگو با تریبون اقتصاد ضمن اشاره به این نکته که در چند ماه اخیر، واگذاری سکه به مردم از طریق حراج در بانک مرکزی انجام می‌شود که به تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش بی‌رویه حباب سکه کمک می‌کند گفت: قرار بر این است که از این به بعد هر سال سکه با تاریخ همان سال ضرب شود و این اقدام نیز بر کاهش حباب سکه مؤثر خواهد بود.

به گفته او سکه‌های سال 86 بعد از عرضه سکه های تاریخ سال هم همچنان معتبر خواهند بود اما از حباب آنها کم و قیمت به تدریج کنترل می شود.

این کارشناس بازار طلا و سکه در خصوص ضرورت کنترل حباب سکه می‌گوید: با افزایش تعداد روزهای عرضه سکه در حال حاضر، حباب سکه به ۷ میلیون تومان رسیده است، درحالی‌که هفته گذشته بالای ۱۰ میلیون تومان بود.

او در خصوص نقش مرکز مبادله و حراج سکه در تنظیم قیمت بازار طلا تأکید دارد: حراج سکه سه روز در هفته برگزار می‌شود و این روش تاکنون موفق بوده است.

کارشناس اقتصادی فعال در بازار طلا و سکه با اشاره بر این نکته که قیمت طلا به دو شاخص اقتصادی، یعنی قیمت جهانی و قیمت ارز وابسته است گفت: از سال 1401 با اصلاح قوانین، ورود شمش و طلا به کشور به صورت مواد خام با تعرفه گمرکی صفر و مالیات ارزش افزوده ۳ آزاد شد. این سیستم به تعادل بازار کمک می‌کند و نیاز بازار را برآورده می‌سازد.

به گفته کشتی آرای، طلاهایی که وارد کشور می‌شوند، باید تحت نظارت دولت معامله شوند و به همین دلیل مرکز عرضه طلا و سکه بانک مرکزی تأسیس شد.

مخالفان عرضه سکه چه می‌گویند؟

نمودارهای قیمت سکه هنوز نقش مرکز مبادله را در کاهش یا حذف حباب قیمت سکه نقش پررنگ و مؤثری نشان نمی‌دهند؛ اما به‌زعم کارشناسان بعد از عرضه سکه سال 1403 این حباب در سکه های قدیمی شکسته و قیمت سکه واقعی تر خواهد شد. اما باید دید آیا سکه های ضرب جدید هم با این فرمول بدون حباب معامله خواهند شد یا نه. در این بین برخی فعالان بازار سرمایه و صندوق های سرمایه گذاری با روش عرضه سکه در مرکز مبادله مخالف بوده و آن را بی تاثیر بر قیمت و حباب سکه می دانند.

بهناز اکبرپور، مدیر سرمایه‌گذاری صندوق مشترک بورسیران در گفت‌وگو با رسانه‌ها در خصوص حراج سکه در مرکز مبادله ارز و طلا و سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و دولت گفت: بانک مرکزی در اسفندماه ۱۴۰۲ برای کنترل قیمت سکه باهدف مدیریت‌کردن بازار اقدام به حراج سکه کرد و تاکنون تعداد ده حراج در مرکز مبادله صورت‌گرفته است.

او با اشاره به حراج سکه از سوی بانک مرکزی برای کنترل قیمت سکه گفت: این حراج در حالی برگزار شد که قیمت سکه با دلار بالای ۹۰ هزار تومان و بالاتر از نرخ دلار بازار آزاد به فروش رسید.

اکبرپور در خصوص تأثیر حراج سکه در قیمت آن، اظهار داشت: حراج سکه و شمش تأثیری بر قیمت سکه در بازار نداشته است چرا که فقط یک روز در روند بازار آزاد تأثیرگذار بوده و بعد از آن شاهد افزایش تداوم روند قیمتی در بازار سکه بوده‌ایم. در حال حاضر نوساناتی که در بازار مشاهده می‌کنیم ناشی از قیمت‌های جهانی طلا و تنش‌های سیاسی است.

او به نقاط ضعف حراج سکه پرداخت و گفت: یکی از نقاط ضعف حراج سکه این است که سکه‌هایی که در مرکز مبادله ارز و طلا به حراج گذاشته می‌شوند به دلیل اینکه وکیوم و پرس شده تحویل داده نمی‌شوند، ارزش کمتری در بازار دارند و حبابی که سکه‌های پرس شده دارند شامل این سکه‌ها نمی‌شود که این به ضرر خریداران است همچنین به دلیل اینکه اسامی خریداران ثبت می‌گردد احتمال گرفتن دولت از خریداران در آینده وجود دارد.