سایپا خصوصی می شود؟

تریبون اقتصاد- چهارشنبه هفته گذشته بود که سرانجام پس از سال‌ها، خروج نسبی دولت از مدیریت خودروساز بزرگ کشور، ایران خودرو، رقم خورد و بخش خصوصی اداره این غول صنعت ایران را دست گرفت. تا قبل از این واگذاری، ایران خودرو و سایپا تحت مدیریت دولت اداره می‌شدند و حالا تنها این سایپاست که سایه مدیریت دولتی را روی سر خود می‌بیند، چه آنکه رقیب آبی‌پوش آن، در لیست خودروسازان بخش خصوصی قرار گرفته است.

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد، هرچند دولت هنوز کمتر از شش‌درصد سهام خود در ایران‌خودرو را حفظ کرده و تا قبل از چهارشنبه هفته گذشته با همین سهام اندک مدیریت بزرگ‌ترین خودروساز کشور را در دست داشت، اما حالا با وجود حفظ این سهام، نفوذ و دخالت قبل را دیگر نمی‌تواند در ایران‌خودرو اعمال کند. به عبارت بهتر، این بخش خصوصی است که در مورد امور داخلی ایران‌خودرو (البته فعلا نه همه امور از جمله قیمت‌گذاری) تصمیم می‌گیرد.  اما پرسش مهمی که پس از نهایی شدن واگذاری مدیریت ایران‌خودرو به بخش خصوصی در ذهن افکار عمومی شکل گرفت، سرنوشت دیگر خودروساز بزرگ کشور، یعنی سایپا است. حالا که طلسم مدیریت خصوصی در بخش اصلی صنعت خودروی کشور به واسطه ایران‌خودرو شکسته شده، آیا سایپا هم مشمول همین ماجرا خواهد شد؟

پاسخ به این پرسش را باید از دو جنبه بررسی کرد؛ نخست، ترکیب سهامداری ایران‌خودرو و دیگری، تصمیم حاکمیت برای تغییر مدیریت این شرکت. از جنبه ترکیب سهامداری، تفاوت‌های مهم و آشکاری بین ایران‌خودرو و سایپا وجود دارد. یکی از تفاوت‌های اصلی، به میزان سهام دولت در دو شرکت مربوط می‌شود. دولت در ایران‌خودرو زیر شش‌درصد سهام دارد اما سهم آن در سایپا چیزی حدود ۱۸‌درصد است.

از طرفی، ترکیب سهامداری ایران‌خودرو به نحوی است که مدیریت بخش خصوصی را در این شرکت توجیه‌پذیر کرده‌است؛  به عبارت دیگر، ترکیب سهامداری ایران‌خودرو به شکلی است که طبق آن، مدیریت در این شرکت باید بر عهده بخش خصوصی قرار می‌گرفت. این نکته را نباید فراموش کرد که مالکان خصوصی ایران خودرو در این سال‌ها تلاش زیادی برای گرفتن صندلی مدیریت این شرکت -که آن را حق خود می‌دانستند- انجام دادند و قانون و البته نظر مثبت حاکمیت کمک کرد تا به خواسته خود برسند.

بنابراین اگر آینده مدیریت سایپا را از این جنبه بررسی کنیم، این شرکت احتمالا راهی طولانی برای مدیریت خصوصی دارد، به‌ویژه اینکه سهامدار خصوصی قدرتمندی (مانند ایران‌خودرو) در سایپا وجود ندارد که به جد پیگیر خصوصی کردن مدیریت این شرکت شود.