رازهای نهضت ملی مسکن پس از ۳ سال فاش شد

صف طویل متقاضیان ودیعه مسکن

طبق آخرین اطلاعات وزارت راه و شهرسازی بیش از یک میلیون واحد در صف انتظار برای دریافت تسهیلات بانکی هستند و حدود ۶۵۷ هزار واحد انعقاد قرارداد شده است و ۲ میلیون و ۲۸۵ هزار هزار واحد هم تعداد کل واحدهای معرفی شده است. 

مشارکت مردم در طرح نهضت ملی مسکن

بر اساس آخرین آمار وزارت راه و شهرسازی تا ۱۴۰۲/۰۸/۳۰ بیش از ۳۲۴ همت آورده توسط مردم به طرح نهضت ملی مسکن تزریق شده است که نسبت آورده مردم به تمام تسهیلاتی که بانک‌ها پرداخت کرده‌اند در حدود ۱.۷۶ برابر بیشتر است. 

اطلاعات سامانه «تم» به این موضوع اشاره می‌کند که سهم‌الشرکه پرداختی تسهیلات تا تاریخ ۱۴۰۲/۰۸/۳۰ در حدود ۱۸۴ همت بوده است که در مجموع، منابع جذب شده برای طرح نهضت ملی مسکن تا ابتدای آذرماه بیش از ۵۰۹ همت است. 

کاهش سهم تسهیلات مسکن

طبق نموداری که وزارت راه و شهرسازی منتشر کرده است توزیع تسهیلات پرداختی در یک دهه گذشته کاهش محسوسی داشته است به نحوی که سهم مسکن و ساختمان از ۱۷ درصد تسهیلات پرداختی به حدود ۶.۹ درصد رسید و سهم نهضت ملی مسکن از کل تسهیلات فقط حدود ۳.۵ درصد کل تسهیلات است. 

تسهیلات غیر مولد بانک‌ها

تمام این آمار و ارقام در شرایطی است که بخش بزرگی از تسهیلات بانکی صرف بخش‌های غیر مولد می‌شود. به عنوان مثال در سال ۱۴۰۰ مانده تسهیلات کارمندان نظام بانکی ۱۴۶ همت و تسهیلات پرداختی بانک‌ها به کارمندان خود در سال ۱۴۰۲ در حدود ۹۱ همت بوده است. 

این در حالی است که متوسط رشد اقتصادی در دهه ۹۰ سالانه حدود ۰.۱ درصد بود در حالی که نقدینگی در این دوره بیش از ۱۳ برابر شد و از ۳۵۴ همت در ابتدای دهه ۹۰ به ۴۸۳۲ همت در انتهای این دوره رسید و اگر نقدینگی به تولید هدایت نشود منجر به تورم خواهد شد. 

همچنین جدول زیر نشان می‌دهد که سیاست‌های پولی و مالی دولت‌ها در ۳ دهه اخیر باعث رشد نقدینگی شده است. 

در سال ۱۴۰۲ بیش از ۵۴۰۰ همت تسهیلات پرداخت شد که برآورد می‌شود در سال ۱۴۰۳ بیش از ۷۰۰۰ همت تسهیلات پرداخت شود که اغلب به بخش‌های غیر مولد کشور است. 

بر اساس گزارشی که وزارت راه و شهرسازی منتشر کرده است عمده‌ی تسهیلات بانکی سهم دهک ۱۰ جامعه است و ۵ دهک اول به دلیل نداشتن وثیقه و اعتبار لازم امکان دریافت تسهیالت را ندارند ولی در نهضت ملی مسکن به دلیل این که دهک‌های پایین صاحب ملک می‌شوند، این گروه‌ها هم می‌توانند تسهیلات دریافت کنند و توزیع تسهیلات بانکی عادلانه‌تر می‌شود. 

این در شرایطی است که بانک مرکزی در حدود ۵ ماه از تایید طرح افزایش وام ساختن مسکن به ۸۰۰ میلیون تومان به نفع مردم دهک‌های پایین‌تر جامعه ولی ابلاغ آن به بانک‌های عامل را انجام نداده است و مسئولی هم در دولت پاسخگوی این تخلف نیست. 

رئیس جمهور به عنوان رئییس شورای عالی مسکن و وزیر راه و شهرسازی به عنوان متولی ساخت مسکن در رابطه با این موضوع تا به حال هیچ واکنشی نشان نداده‌اند. 

طرح نهضت ملی مسکن که قرار بود از دغدغه مردم کم کند اما در شرایط فعلی تبدیل شده است به دغدغه‌ی اصلی متقاضیان و باید دید که چه تدابیری برای آن از سوی دولت اندیشیده می‎‌شود.