دولت چهاردهم چه خوابی برای بازنشستگان دیده؟

تریبون اقتصاد - اولین قانون استخدامی کشور بر اساس سه اصل تأمین اجتماعی نوشته شد که برمبنای آن فراهم کردن «حقوق و تأمین خاص» برای کسانی که پس از خدمت، توانایی فعالیت خود را از دست می‌دهند، «مقرری خاص» برای کسانی که به علت حادثه‌ای، علیل و از کار افتاده شوند و «حمایت کارفرمایان» از خانواده هر مستخدم که فوت شود، جزء وظایف نهادی بود که بعدها سازمان تامین اجتماعی نامیده شد.

طی سالهای طولانی قوانین و وظایف این سازمان فراز و نشیب فراوانی را طی کرد. بالاخره در سال 1328 و با تاسیس وزارت کار «صندوق تعاون و بیمه کارگران» تشکیل شد. این صندوق با گذشت 30 سال و بارها تغییر در نام و ماموریت، در نهایت در سال 1358 دوباره با نام سازمان تامین اجتماعی ثبت و فعالیت جدید خود را آغاز کرد.

38 مدیر برای سازمان 45 میلیون نفری

سازمانی که با بهره‌برداری از استانداردهای جهانی تعهدات و وظایف مهمی اعم از مستمری بازنشستگی، مستمری ازکارافتادگی، مستمری بازماندگان، مقرری بیمه بیکاری، غرامت دستمزد ایام بیماری، غرامت دستمزد ایام بارداری، پرداخت هزینه وسایل کمک پزشکی، کمک‌هزینه ازدواج و کمک‌هزینه کفن‌ودفن را بر عهده دارد.

از سال 1328 تا به امروز  سی و هشت رئیس و مدیر در راس این سازمان معرفی شدند. سی هشتمین نفر اما برای دومین بار است که بر صندلی ریاست این سازمان تکیه می زند. سازمانی که در حال حاضر جمعیتی بیش از 45 میلیون نفر در کشور را به صورت مستقیم و غیر مستقیم تحت پوشش دارد.

مأموریت رئیس این سازمان فارغ از وظایف مرتبط با پست سازمانی و دولتی او، حمایت و حفاظت از حقوق حدود نیمی از جمعیت کشور است و هر اقدام و عملکردی در این پست از حساسیت بالایی برخوردار بوده و تبعات و نتایج آن در معیشت و زندگی نیمی از جمعیت ایران نمایان خواهد شد.

مصطفی سالاری

مصطفی سالاری متولد ۱۳۵۵، سیاستمدار، حقوق‌دان و مدیر اجرایی است که از هفته گذشته با حکم احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی سرپرست سازمان تأمین اجتماعی شد. سالاری که برای بار دوم پس از دوره دوساله سال 1398 تا 1400 دوباره به این سازمان بازگشته است سابقه فعالیت در وزارت آموزش و پرورش، وزارت نفت و سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس را در رزومه خود دارد.

مصطفی سالاری، تیرماه ۱۳۹۸ پس از هشت ماه خالی بودن سمت مدیرعاملی سازمان تأمین اجتماعی با تأیید هیئت‌امنای سازمان تأمین اجتماعی، مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی شد. طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، اجرای نسخه الکترونیک و همچنین ارائه خدمات برخط سازمان تأمین اجتماعی در دوره سالاری اجرایی شد.

میرهاشم موسوی

پیش از انتصاب مصطفی سالاری، میرهاشم موسوی از 20 شهریور ماه 1400 به مدت نزدیک به سه سال با حکم حجت الله عبدالملکی وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی بود. موسوی پیش از آمدن به این سازمان مدیرکل ستادی وزارت رفاه، مدیرکل ستادی سازمان بیمه سلامت، عضو هیات مدیره صندوق بیمه عشایر و روستاییان کشو، و نیز معاونت برنامه ریزی و اداری- مالی کمیته امداد را بر عهده داشت.

یکی از جنجالی‌ترین اقدامات موسوی در سازمان تأمین اجتماعی انتصاب همسرش حبیبه طاهری به‌عنوان مدیرکل تأمین اجتماعی شهرستان‌های تهران بود.

تصویری از مدیران سازمان تامین اجتماعی که روی دیوار نصب شده است

سازمان تأمین اجتماعی، هشت ماه بدون مدیرعامل

طی هشت ماه از تاریخ 27 آبان 1397 تا چهارم تیر ماه 1398 و انتصاب مصطفی سالاری به عنوان مدیرعامل دراین سازمان، انوشیروان محسنی بندپی و محمد حسن زدا به عنوان سرپرست در تاین اجتماعی حضور داشتند و هیچ عملکرد ویژه‌ای از آنان ثبت نشد. این در حالی است که بحران صندوق‌های بازنشستگی که سال‌ها بر این سازمان سایه انداخته بود، ایجاب می‌کرد هرچه سریعتر مدیرعامل آن مشخص شود.

سید محمدتقی نوربخش

مرحوم نوربخش را شاید بتوان یکی از بهترین گزینه‌ها با مدارک مرتبط و تجارب بسیار مؤثر برای مدیرعاملی این سازمان پرمخاطب دانست. دوره درخشان تأمین اجتماعی از 5 شهریور 1392 و حضور مرحوم نوربخش در این سازمان آغاز و تا 25 آذرماه 1397 ادامه داشت.

مرحوم نوربخش دکترای پزشکی عمومی خود را سال  ۱۳۶۸  و دکترای تخصصی پزشکی در رشته جراحی ارتوپدی را در سال ۱۳۷۲ از دانشگاه تهران اخذ کرده بود. نوربخش پیش از مدیرعاملی، عضو هیئت‌مدیره و قائم‌مقام مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی بین سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰، قائم‌مقام رئیس‌کل سازمان نظام‌پزشکی بین سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴، رئیس انجمن جراحان ارتوپدی ایران بود.

مرحوم سید محمدتقی نوربخش طی سفر کاری که به گرگان داشت در ۲۴ آبان‌ماه ۱۳۹۷  در سانحه تصادف رانندگی کشته شد.

 از سوابق محمدتقی نوربخش، می‌توان به مدیرگروه ارتوپدی دانشکده پزشکی علی بن ابی‌طالب یزد، مدیرکل درمان تأمین اجتماعی استان یزد، مدیر نمونه ملی، عضو منتخب شورای‌عالی نظام‌پزشکی و  قائم‌مقام رئیس‌کل سازمان نظام‌پزشکی ایران اشاره کرد.

از مهم‌ترین اقدامات او می‌توان به تدوین سطح‌بندی خدمات درمانی سازمان تأمین اجتماعی در کشور، استاندارد کردن خدمات درمانی در سازمان و اخذ اولین گواهینامه ایزو خدمات درمانی در کشور، طراحی نظام ارجاع درمان تأمین اجتماعی و راه‌اندازی بیمارستان میلاد اشاره کرد.

محمدتقی نوربخش، بنیان‌گذار نسخه الکترونیکی در درمان مستقیم  بود و ارائه خدمات غیرحضوری به بیمه‌شدگان را در سازمان تأمین اجتماعی عملیاتی کرد.

دولت چهاردهم و چالش‌های تامین اجتماعی

یکی از  مهمترین چالش‌های دولت چهاردهم کسری بودجه در بخش صندوق‌های بازنشستگی و آمار رو به رشد جمعیت بازنشسته و مشمول دریافت یارانه و مستمری است. در سال جاری حدود 450 هزار میلیارد تومان از بودجه عمومی کشور برای رفع کسری بودجه این صندوق ها هزینه شده است.

علاوه بر این، چالش‌های دیگری نیز در حوزه تامین اجتماعی وجود دارد که دولت چهاردهم را ناچار از دقت و سرعت عمل در اتخاذ تصمیماتی می‌کند که جایی برای خطا در آن وجود ندارد.