پشت پرده عرضه گسترده انبه توسط وانتی‌ها

تریبون اقتصاد - فروش انبه با وانت در تهران سروشکل مرموزی به خود گرفته است. تقریباً نمی‌توان خیابان یا اتوبانی دید که در آن یک وانت، مشغول فروش انبه نباشد.

به گزارش تریبون اقتصاد؛ وفور انبه در تهران را به عواملی مختلف ربط می‌دهند. یک روزنامه پای قاچاق را وسط کشیده و مدعی است قاچاقچی‌ها در مرز ایران و پاکستان، سوخت می‌دهند و انبه تحویل می‌گیرند. روزنامه هفت صبح این گزارش را بر مبنای اعداد و آمار گزارش آژانس اطلاعات داخلی پاکستان درباره قاچاق سالانه سه میلیارد لیتر سوخت از ایران استوار کرده و سپس نوشته سالانه 30 هزار تن انبه هم از پاکستان به ایران می‌آید. مقامات صنفی در واکنش به قاچاق انبه و سوخت بین ایران و پاکستان دو موضع متفاوت اتخاذ کرده‌اند؛ یکی می‌گوید حضور این حجم انبه در بازار عادی نیست و دیگری گفته انبه با میزان فراوان و به صورت قانونی وارد می‌شود. به نظر شما داستان انبه در ایران چیست؟

بازار جهانی و واردات انبه به ایران

انبه علاوه بر پاکستان، در سال‌های گذشته از پاراگوئه، هند و تایلند هم وارد کشور می‌شد؛ اما این اواخر پاکستان به‌تنهایی انبه موردنیاز ایران را تأمین می‌کند. برای واردات انبه تعرفه گمرکی 55 درصد تعیین کرده‌‌اند و آمارها گواهی می‌دهند سال 1400، نزدیک ۳۹ هزار و ۵۰۰ تن انبه با ارزش ۲۹ میلیون دلار به ایران آمده است.

واردات انبه در سال 1401، از نظر وزنی 43 هزار تن و از نظر ارزش 31 میلیون دلار گزارش شده است. 30 میلیون دلار معادل هزار و 700 میلیارد تومان است و شاید در ابتدا باعث سرگیجه‌تان شود اما در دنیای واقعی عددی کاملا عادی به حساب می‌آید.

تجارت ایران و آمریکا در چهار ماه اول سال 2024 میلادی، آن هم در شرایطی که دولت‌هایشان خصمانه به هم نگاه می‌کنند و اوضاع عادی نیست، همین مقدار ارزش داشته است. همچنین ابتدای امسال روزانه 30 میلیون دلار ارز به بازرگانان ایرانی اختصاص پیدا کرده.

قیمت انبه در بازار جهانی بین یک تا 13 دلار به ازای هر کیلوگرم است. پاکستان به‌عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انبه دنیا، می‌تواند سالانه بیش از دو میلیون تن انبه به دیگر نقاط دنیا صادر کند.

رابطه صادرات انبه و قاچاق سوخت

انبه در آن‌سوی مرز فراوان است و فروشنده‌ها آمادگی دارند سر قیمت توافق کنند. اگر جای پول انبه، چیز باارزش دیگری تحویل بگیرند حتما معامله را با شور و اشتیاق فراوان دنبال خواهند کرد. مقامات پاکستان می‌گویند یک‌سوم گازوئیل کشورشان از راه قاچاق در مرز ایران تأمین می‌شود.

قیمت بنزین و گازوئیل در پاکستان ممکن است برای ما سرگیجه‌آور باشد؛ نرخ‌ها شناور هستند و هر 15 روز یکبار براساس تحولات بازار جهانی انرژی تغییر می‌کنند اما هر لیتر سوخت به طور متوسط 300 روپیه می‌ارزد. با توجه به اینکه قیمت روپیه در بازار ارز ایران نزدیک 220 تومان است نتیجه می‌گیریم پاکستانی‌ها بابت هر لیتر بنزین 60 تا 70 هزار تومان هزینه می‌پردازند.

قیمت بنزین دولتی در ایران هزار و 500 تومان و قیمت بنزین آزاد سه هزار تومان است. از طرف دیگر گازوئیل را در جایگاه‌‌های سوخت با قیمت دولتی 300 تومان و قیمت آزاد 600 تومان می‌فروشند. وقتی به مرز نزدیک شویم، به نقطه‌ای که جایگاه سوخت نیست و اوضاع برای تشکیل بازار زیرزمینی مناسب به نظر می‌رسد، قیمت سوخت از دو هزار و 500 تومان تا هفت هزار تومان در نوسان است.

قیمت انبه در ایران

انبه در کارتن هشت و 10 کیلویی بسته‌بندی می‌شود. لب مرز آن را حداقل کیلویی 30 هزار تومان می‌فروشند اما وقتی بار به کشور می‌آید، در سطح خرده‌فروشی با نرخ 170 تا 360 هزار تومان روبرو می‌شویم. هر عدد میوه انبه به طور متوسط 400 تا 600 گرم وزن دارد و بین 70 تا 80 هزار تومان قیمت می‌خورد.

انبه ممتاز را ممکن است با قیمت 180 هزار تومان در بازار پیدا کنید و نوع خاصی از میوه با نان انبه مصری ممتاز 250 هزار تومان در هر عدد و کیلویی 500 هزار تومان به فروش می‌رسد. بازار عمده‌فروشی قوانین خاص خود را دارد. معاملات با حجم بالای یک تن انجام می‌شود و قیمت هر کیلوگرم را 100 هزار تومان تعیین می‌کنند.

انبه در هشت استان کشور از جمله سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان تولید می‌شود. کشاورزان بخشی از توان خود را در رودان، میناب و بندرعباس، چابهار، سرباز، زر آباد و کنارک، جیرفت و کهنوج برای تولید انبه صرف می‌کنند تا در نهایت سالی 40 هزار تن انبه در ایران عمل بیاید.

راز فروش انبه توسط وانت‌های کنار خیابان

بازار انبه در ایران حالت عادی ندارد؛ وانت‌های فروش انبه تقریباً تمام اتوبان‌‌ها و خیابان‌های تهران را اشغال کرده‌اند. مقامات صنفی هم معتقدند اتفاقی خاص در جریان است. رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران به ایسنا گفته؛ چون بازار انبه اشباع شده توی سر قیمت این میوه خورده است.

قیمت انبه در بازار عمده‌فروشی به گفته سیدرضا نورانی، تا همین دو هفته قبل کیلویی 150 هزار تومان بود؛ اما حالا تا 80 هزار تومان کاهش پیدا کرده است. همین مسئله صرفه اقتصادی واردات قانونی انبه را زیر سؤال می‌برد. اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار اعتقاد دیگری دارد. وفور انبه در بازار ایران را انکار نمی‌کند اما می‌گوید این حجم انبه به شکل قانونی و رسمی از پاکستان وارد می‌شود.

قیمت انبه به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار، در مراکز عمده‌فروشی باتوجه‌به کیفیت بین ۷۰ تا ۱۳۰ هزار تومان است و خرده‌فروشی‌ها می‌توانند در سطح شهر آن را با احتساب 35 درصد سود بفروشند. وانتی‌ها اما کلک می‌زنند و برای جذب مشتری قیمت نیم کیلو را در معرض دید می‌گذارند.