فساد گسترده در فوتبال چین؛ از رشوه‌های ۱۶ میلیون دلاری تا احکام سنگین
پرونده فساد فوتبال چین با صدور احکام سنگین برای لی تای، سرمربی سابق تیم ملی و دیگر مقامات ارشد فدراسیون، تکان‌دهنده‌ترین رسوایی تاریخ فوتبال این کشور را رقم زد.
وقتی قرار بر شفافیت و برخورد عادلانه باشد فوتبال و غیر فوتبال نداریم. دستگاه قضایی بدون هراس از سازمان‌های ملی و بین المللی باید مستقل و عدالت محور، وارد میدان شود. این اتفاق اخیرا در چین رقم خورده است، بدون اینکه مشمول زمان شود و در ادامه به فراموشی سپرده شود.
به گزارش فارس، در سال‌های اخیر، ترس از مداخله فیفا به یک نگرانی جهانی در دنیای فوتبال تبدیل شده است.
بسیاری از کشورها به ویژه در خاورمیانه و آسیا به نوعی «فیفا هراسی» دچار شده‌اند؛ یعنی ترس از تحریم‌ها و جریمه‌های بین‌المللی در صورت فاش شدن فساد یا تخلفات در فوتبال داخلی.
این نگرانی‌ها موجب شده است که گاهی سیستم‌های قضائی در کشورهای مختلف، از برخورد جدی با فساد اجتناب کنند و در مواجهه با مسائل داخلی، حتی از درگیر شدن با فساد به دلیل ترس از پیگیری‌های فیفا که اغلب از سوی فدراسیون نشینان عنوان می‌شود، خودداری کنند.
اما در چین، رویکرد متفاوتی در پیش گرفته شده است که به وضوح نشان می‌دهد که برخورد قاطعانه با فساد می‌تواند بدون ترس از مداخلات خارجی، موثر و نتیجه‌بخش باشد.
در روز ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴، لی تی، سرمربی سابق تیم ملی چین که از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ این مسئولیت را بر عهده داشت، به ۲۰ سال حبس به دلیل دریافت و اعطای رشوه محکوم شد. این حکم، یکی از مهم‌ترین اقدامات در راستای مبارزه با فساد در فوتبال چین محسوب می‌شود و نشان‌دهنده عزم جدی دولت و دستگاه قضائی این کشور برای پاکسازی فوتبال از فساد است.
لی تی، که سابقه بازی در لیگ برتر انگلستان و حضور در جام جهانی ۲۰۰۲ را در کارنامه دارد، به اتهام دریافت و پرداخت رشوه‌های کلان که مجموعاً به ۱۲۰ میلیون یوان (معادل ۱۶.۵ میلیون دلار) می‌رسید، محکوم شد. طبق گزارش‌ها، وی در ازای دریافت رشوه‌ها اقدام به انتخاب بازیکنان خاص برای تیم ملی و نیز تسهیل پیروزی باشگاه‌ها در رقابت‌ها می‌کرد. این پرونده بخشی از یک تحقیقات گسترده‌تر در فوتبال چین است که در آن علاوه بر لی، چندین مقام و مسئول دیگر نیز به دلیل فساد و تخلف به مجازات‌های سنگینی محکوم شدند.
در کنار حکم زندان برای لی تی، حکم مشابهی برای دو ژائوکای، معاون سابق رئیس فدراسیون فوتبال چین نیز صادر شد. وی به ۱۴ سال حبس و جریمه ۴ میلیون یوان محکوم شد. این اقدامات نشان می‌دهد که چین به شدت در حال مقابله با فساد سیستماتیک در فوتبال است و دستگاه قضائی این کشور هیچ‌گونه ترسی از واکنش‌های بین‌المللی، به ویژه از جانب فیفا، ندارد.
این رویکرد قاطعانه چین در مبارزه با فساد می‌تواند برای سایر کشورها در دنیا، به ویژه کشورهایی که از ترس تحریم‌های فیفا از برخورد با فساد خودداری می‌کنند، یک درس بزرگ باشد.
چین نشان داده است که فساد در ورزش نباید نادیده گرفته شود و تنها از طریق پیگیری‌های جدی و بدون ترس از مداخلات خارجی است که می‌توان این مسائل را ریشه‌کن کرد.
این رویکرد می‌تواند الهام‌بخش دیگر کشورها برای انجام اصلاحات مشابه باشد تا به جای پنهان‌کاری و ترس از مداخلات خارجی، خودشان اقدام به پاکسازی سیستم‌های ورزشی و اجتماعی خود کنند.
در نهایت، باید گفت که چین با اقدامات خود در برخورد با فساد در فوتبال، نه تنها به خود بلکه به جامعه جهانی نشان داده است که فساد باید با قاطعیت و بدون ترس از مداخلات خارجی، حتی از نهادهایی مانند فیفا، مقابله شود.
تحقیقات گسترده پلیس و مقامات مبارزه با فساد در چین که از ۲ سال پیش آغاز شده بود، به صدور احکام سنگین برای مقامات ارشد فدراسیون فوتبال این کشور منجر شده است. این پرونده فساد که شامل تبانی در ده‌ها بازی و دریافت رشوه‌های کلان می‌شود، تکان‌دهنده‌ترین احکام تاریخ فوتبال چین را به دنبال داشته است.
براساس گزارش‌ها، لی تای، سرمربی سابق تیم ملی فوتبال چین که نامش برای بسیاری از علاقه‌مندان فوتبال در ایران و چین آشنا است، به ۲۰ سال حبس محکوم شد.
لی تای که پیش‌تر در تیم اورتون بازی کرده و از ژانویه ۲۰۲۰ تا دسامبر ۲۰۲۱ هدایت تیم ملی چین را بر عهده داشت، به دریافت رشوه‌های میلیونی اعتراف کرده است. او در جریان مدت کوتاه سرمربیگری‌اش، مبلغی بالغ بر ۱۶ میلیون دلار رشوه دریافت کرده تا بازیکنان خاصی را به تیم ملی دعوت کند.
این فساد در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ به مراحل پیچیده‌تری کشیده شد و لی تای همچنین در این مدت مبالغی را برای ارتقاء شغلی خود به عنوان مربی پرداخت کرده بود. در پی این تحقیقات، رئیس فدراسیون فوتبال چین به حبس ابد محکوم شد و ده‌ها مقام ارشد دیگر در فدراسیون نیز مجازات‌هایی از ۳۰ ماه تا ۱۴ سال حبس دریافت کردند.
علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که در طول این سال‌ها، ۱۲۰ بازی فوتبال در چین با تبانی همراه بوده و ۴۱ باشگاه مختلف در این فساد دخیل بوده‌اند. این رسوایی گسترده نه تنها به اعتبار فوتبال چین آسیب زیادی وارد کرده بلکه محبوبیت این ورزش را در کشور کاهش داده است.
چین که در اوایل هزاره جدید با حضور در جام جهانی ۲۰۰۲ و سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در فوتبال، به یکی از قطب‌های مهم این رشته در آسیا تبدیل شده بود، حالا با این بحران عمیق و فساد گسترده، با چالشی جدی در مسیر احیای فوتبال مواجه است.
۲۰ سال زندان برای لی تای و احکام سنگین دیگر مقامات، ممکن است به نوعی نقطه پایانی بر امیدهای گذشته فوتبال چین باشد.
در حال حاضر، هدایت تیم ملی چین بر عهده برانکو ایوانکوویچ است، مربی‌ای که برای فوتبال ایران چهره‌ای شناخته‌شده است.
