همسفر با مسافران صفوی

تریبون اقتصاد مهدیه تقوی راد: در چند کیلومتری تهران یک کاروانسرای تاریخی قرار دارد که ترکیبی از باغ و کاروانسراست و چندسالی می شود که مرمت برای بازدید عموم مردم در ایام نوروز آماده شده است. بازدید از این محل تاریخی را حتما در برنامه های نوروزی تان قرار دهید.

کاروانسرای ینگه امام

نشانی: هشتگرد، روستای ینگی امام

فاصله تا تهران:‌۶۵ کیلومتر

کاروانسرای ینگی‌ امام ترکیبی از باغ و کاروان‌سرا است که تاریخ احداث آن به زمان شاه عباس صفوی بر می گردد. این کاروانسرا در دوران قاجار تعمیر و تجهیز شد و در نهایت در سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۱۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

کاروانسرایی که قبرستان خودرو شد

فضای داخلی عمارت با چندین طاق و مرمت شده و بقایای سازه ای تاریخی با چند حجره و گنبدطاقچه ای آجری درون دیوار در آن به چشم می خورد.

کاروان‌سرا در سال۱۲۸۸ متروکه شد اما بعدها در اختیار نیروهای نظامی قرار گرفت و تا چند سال پیش پاسگاه انتظامی بود. محوطه بیرونی این کاروان‌سرا نیز حداقل برای یک دهه به قبرستان خودروهای فرسوده و اسقاطی تبدیل شده بود. در نهایت شهرداری هشتگرد برای محافظت از این اثر تاریخی، دور آن را دیوارکشی کرد.

دیوارها، گنبدها، هشتی و حجره‌های بخش شمالی این کاروانسرا از سال ۱۳۹۹ تا پایان ۱۴۰۰ با همکاری سازمان جهانی یونسکو و کمک هزینه اتحادیه اروپا مرمت شد و درهای آن در نوروز ۱۴۰۱ برای بازدید عموم باز شد و بعد از تعطیلات نوروز به‌منظور ادامه مرمت مجددا تعطیل شد.

ینگی امام در سفرنامه های خارجی

اهمیت و زیبایی کاروانسرای ینگی امام به حدی است که وصف آن علاوه بر سفرنامه‌های ایرانی، در سفرنامه‌های خارجی نیز دیده می‌شود. به‌عنوان مثال، لرد کرزن، نایب‌السلطنه هندوستان، در سفر خود در سال‌های ۱۸۸۵ و ۱۸۹۵ میلادی و «یوشیدا ماساهارو» نخستین فرستاده دولت ژاپن به ایران در عصر قاجار از تناسب و زیبایی تحسین‌برانگیز این کاروان‌سرا سخن به میان آورده‌اند.

میرزا حسین فراهانی نیز در سفرنامه خود ضمن شرح مسیر راه تهران تا قزوین می‌نویسد: «کاروانسرای ینگی امام ۶ اتاق بزرگ و کوچک پاکیزه سفیدکاری‌شده دارد که همه را فرش کرده‌اند و مبل گذاشته‌اند و منزلگاه مسافران محترم است. جلوی این کاروان‌سرا باغ بزرگی ساخته شده که قریب به ۱۲ جریب است و صحن کاروان‌سرا مشتمل بر سه ایوان و ۲۴ حجره‌ است که همه حجره‌ها اتاق شده و بعضی اتاق‌ها حصیر فرش و مبل مختصری دارند که منزلگاه مسافران است».

همچنین ناصر خسرو قبادیانی در سفرنامه خود آورده است: «... چنانچه به روستایی در میان جاده قزوین وارد شدیم که به‌خاطر مراتع سرسبز و دشت‌های بزرگ، محل خوبی برای استراحت دام‌ها در مسیر کوه بود. مردمی دامدار و گوسپندچران از اهالی روستا در کاروانسرای بزرگ روستا از ما پذیرایی کردند. شب در بقعه دو امامزاده آن استراحت کردیم.»

جاهای دیدنی اطراف کاروانسرا

-تپه ینگی امام

تپه تاریخی ینگی امام یکی از مظلوم‌ترین بناهای تاریخی استان البرز است که با وجود کشف سفالینه‌های تاریخی به‌صورت تصادفی هنگام تعریض جاده، تاکنون کاوش‌های باستان‌شناسی مهمی در این تپه انجام نشده است. این تپه در سمت چپ ورودی شهرک ینگی امام قرار دارد و بیشتر سفالینه‌های مکشوفه در آن مربوط به اوایل دوران اسلامی و مقداری نیز سفال‌های قرمز خشن متعلق به سایر دوره‌های تاریخی هستند.

-امامزاده ینگی امام

بنای امامزاده ینگی امام مربوط به دوره صفویه تا قاجار است که در خرداد ۱۳۸۱ از سوی سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. در این مکان دو امامزاده به نام‌های علی‌نقی و هادی از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) آرمیده‌اند. مرقد امامزاده به‌صورت سکوی بلندی با کاشی‌کاری فیروزه‌ای است و در بدنه شمالی آن چهار کاشی برجسته ستاره‌ای‌شکل و آبی‌رنگ از دوره قاجاریه قرار دارد. ضریح چوبی روی مرقد بسیار ساده به نظر می‌رسد و تاریخ ساخت آن به سال ۱۳۵۴ هجری قمری برمی‌گردد. در پاشنه ورودی بنا، سنگ قبری قدیمی با تاریخ ۱۰۷۲ دیده می‌شود.

منبع: همشهری آنلاین